تحریم های ایران تا چه سالی و چگونه لغو خواهد شد؟

 

همزمان با برگزاری مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 در وین، یک کارشناس مسائل ایران در آمریکا گزینه‌های مربوط به نحوه لغو تحریم‌های ایران از نظر زمانی و میزان آن را بررسی کرده است.

به گزارش تیک ، "کنت کتزمن"، کهنه‌سرباز آمریکایی و کارشناس مسائل ایران در مقاله‌ای در‌باره زمینه‌های لغو تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران، گزینه‌های مورد نظر را که شامل لغو اولیه برخی تحریم‌ها توسط باراک اوباما و پایان این روند لغو تحریم‌ها تا سال 2016 که مانع سرمایه گذاری خارجی در بخش انرژی ایران شده است، مورد بررسی قرار داده است.

بر اساس این گزارش، کتزمن در مقاله خود در این‌باره آورده است: دولت اوباما احتمالا تصمیم خواهد گرفت تا روز 31 دسامبر 2016، چندی قبل از ترک کاخ سفید، کاهش تحریم‌های ایران را در دستور کار خود قرار دهد و تا آن زمان این مسئله را به اتمام برساند. این مسئله می‌تواند بخش انرژی ایران را بار دیگر در دسترس سرمایه‌گذاران خارجی قرار دهد و بازار نفت و گاز ایران را رونق بخشد.

در بخش دیگری از این مقاله آمده است: کنگره ممکن است علیه این طرح رای دهد و بار دیگر همانند آنچه طی سال‌های اخیر از سال 1996 تاکنون انجام داده است، تحریم‌ها را تمدید کند. اما در عین حال این احتمال وجود دارد که اوباما از حق وتوی خود برای جلوگیری از این اقدام کنگره استفاده کند. در واقع مسئله لغو تحریم‌ها یک موضوع بسیار کلیدی در مذاکرات هسته‌ای است، مسئله‌ای که هم ایران و هم آمریکا آن را به مکعب روبیک تعبیر کرده‌اند تا پیچیدگی‌های مربوط به این مسئله را به زبان ساده‌تر توضیح دهند.

در واقع کتزمن در این مقاله پیشنهاداتی را مطرح کرده است که هم برای کاخ سفید عملی خواهد بود و هم برای ایران قابل قبول، زیرا مذاکره کنندگان ایرانی انتظار ندارند که کنگره در لغو تحریم‌ها خیلی سریع عمل  کند.

ایران در چند سال اخیر هدف تحریم‌ها و مجازات‌های اقتصادی آمریکا و اروپا بوده است، با این وجود کاخ سفید همچنان برای تشدید تحریم‌ها علیه ایران آمادگی دارد و این اقدام را در مورد شرکت‌هایی که با ایران معامله می‌کنند، انجام می‌دهد. اما از سویی اوباما می‌تواند برای تشدید تحریم‌های ایران از بخشی از نیازهای دفاعی لحاظ شده در بودجه آمریکا چشم‌پوشی کند. این مسئله‌ای است که بر اساس توافق ژنو در شرایطی کنونی مسکوت گذاشته شده است. دولت آمریکا با تاکید بر اینکه این توافق به سود امنیت ملی آمریکا است، در شرایط کنونی اجازه نداده کنگره تحریم‌ها را افزایش دهد و می‌تواند این طرح خود برای جلوگیری از این تحریم‌ها را به مدت چهار ماه دیگر ادامه دهد.

از سوی دیگر تحریم‌های بانکی علیه ایران نیز می‌تواند در صورت اعلام این نکته از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا که لغو این تحریم‌ها در جهت منافع ملی واشنگتن است، مورد چشم‌پوشی قرار گیرد. در واقع بدون لغو این تحریم‌ها ممکن است بسیاری از بانک‌های اروپایی نتوانند به معاملات مالی با موسسات مالی ایران بپردازند. اما حتی اگر بخشی از مسائل مطرح شده توسط کتزمن در نگارش توافق نهایی هسته‌ای با ایران مورد بررسی قرار گیرد، باز هم جمهوری اسلامی به بهانه‌های دیگر همچنان تحت تاثیر تحریم‌ها خواهد بود، اما با این وجود بسیاری از این تحریم‌ها تحت اختیارات رئیس‌جمهور قابل چشم پوشی و لغو هستند.

اما از سوی دیگر کاهش تحریم‌های اروپا علیه ایران روند بسیار آسان‌تر و با پیچیدگی کمتری دارد، اگرچه به اقدامات آمریکا در این زمینه بستگی دارد. هم اعمال تحریم‌ و هم لغو آن تنها یک عامل بسیار مهم نیاز دارد، اراده سیاسی کشورهای اروپایی. اگر هر 28 کشور به لغو تحریم‌ها رای دهند، این برای لغو تحریم‌ها کافی است و اتحادیه اروپا نیازی به تایید کنگره آمریکا ندارد.

با این وجود لغو تحریم‌ها به همگامی آمریکا و اروپا بستگی دارد، زیرا راه آنان برای اعمال این مجازات‌ها در هم تنیده شده است. بنابراین لغو تحریم از سوی اروپا برای از سرگیری روابط تجاری با ایران کافی نیست.

کورنلیوس آدبار، مشاور موسسه کارنگی آمریکا در این‌باره چند راه را پیشنهاد می‌دهد و اعلام می‌کند که تاکید بر لغو تحریم‌ها در توافق جامع بر چهار اصل ویژه استوار است:

1) اجازه داده به  کشورهای خارجی برای واردات  آزادانه نفت و گاز ایران

2) لغو مسدود بودن دارایی‌های حاصل از فروش نفت ایران که 100 میلیارد دلار تخمین زده شده است

3) کاهش تحریم‌های  مربوط به معاملات مالی با  ایران، بیمه و اقتصاد غیرنظامی  از جمله صنعت ماشین و کشتی‌سازی.

4) لغو نام برخی  مقام‌های ایرانی از لیست ممنوعیت  سفر به کشورهای غربی


از  سوی دیگر ممکن است برخی تحریم‌های اروپا علیه ایران در برخی زمینه‌ها پابرجا بماند، مانند تحریم ارائه فناوری مربوط به سلاح و مسائل هسته‌ای.

در بخش پایانی این گزارش آمده است: در مقاله کتزمن البته اشاره‌ای به گزینه‌های محتمل کنگره برای تجدید تحریم‌ها و افزایش آن نشده است، تحریم به دلیل مسائلی چون موشک‌های بالستیک و حمایت از گروه‌های ضد اسرائیلی. با در نظر گرفتن نحوه تقابل کنگره با ایران و همچنین نفوذ لابی‌های ضد ایرانی در کنگره‌، باید به این نکته دقت شود که لغو تحریم‌ها علیه ایران به مشاوره و مذاکرات طولانی مدت با اعضای کنگره از سوی کاخ سفید بستگی دارد، اقدامی که باید بر اساس آن مسائل اجتناب‌ناپذیر درباره برنامه هسته‌ای ایران و موضوعات دیگر حل شود.

 اخبار سیاست خارجی - تیک